Bác sĩ khuyên người tập thể thao chú ý gì về "Hội chứng tiêu cơ vân cấp"

Ngày đăng: 22/05/2024 01:23:07 PM

Việc chẩn đoán và sớm xử trí tiêu cơ vân cấp có thể giúp hạn chế các biến chứng và giảm tỷ lệ tử vong

Tiêu cơ vân (Rhabdomyolysis) (TCV): là một hội chứng trong đó các tế bào cơ vân bị tổn thương và huỷ hoại dẫn đến giải phóng một loạt các chất trong tế bào cơ vào máu: kali, acid uric, myoglobin, acid lactic, các enzym: creatine kinase (CK), AST, ALT… dẫn đến rối loạn nước điện giải, toan chuyển hoá, sốc, tăng kali máu, hội chứng chèn ép khoang, ngoài ra myoglobin còn làm tắc ống thận gây suy thận cấp.

Nguyên nhân

Ly giải cơ vân là hội chứng các tế bào cơ vân bị tổn thương và hủy hoại dẫn đến sốc, suy thận, thậm chí tử vong. Cơ vân là cơ bao phủ xương, gắn với gân, giúp di chuyển các bộ phận cơ thể và các chi. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hội chứng này như chấn thương, hoạt động thể chất quá sức, bất động lâu ngày, sử dụng các chất cấm, nhiễm trùng, suy giáp, cường giáp, hạ thân nhiệt và tăng thân nhiệt...

Nguyên nhân gây bệnh cũng được biết đến với các nguyên nhân từ bên trong như:

Tắc động mạch cấp tính do chèn ép hoặc do hơi dẫn đến thiếu máu cục bộ cấp tính
Bệnh nhân tham gia các hoạt động thể thao dùng nhiều sức lực như chạy đường dài trong khi không được chuẩn bị tốt
Nhiễm độc cấp
Cơ thể bị nhiễm khuẩn, virus: uốn ván, viêm đa cơ gây mủ, nhiễm legionella
Thân nhiệt tăng quá cao hoặc giảm dưới 35 độ C trong thời gian dài
Kali, natri trong máu giảm
Nhiễm toan ceton
Hôn mê tăng thẩm thấu

Bị tổn thương trực tiếp

Sau khi bị tổn thương bởi những nguyên nhân như tai nạn giao thông hay sấp hầm, bệnh nhân có thể trạng còn tốt, chỉ có vài vết trầy xước trên da, da hơi xanh, tứ chi có cảm giác nặng nề, không có tổn thương xương. Một vài giờ sau, bệnh nhân có biểu hiện bị phù ở những chỗ bị tổn thương, phù cứng, đau, nước tiểu màu đỏ sẫm sau đó chuyển màu khác và tiểu ít dần. Nếu không được nhanh chóng điều trị, người bệnh có thể biến chứng suy thận cấp và dẫn đến tử vong trong vòng 10 ngày.

Không do chấn thương

Tuỳ vào các nguyên nhân gây bệnh mà sẽ có những biểu hiện khác nhau: hoảng loạn, da tái, nhịp thở nhanh sâu, lơ mơ sau đó hôn mê, mạch nhanh, huyết áp tụt dần, nước tiểu sẫm màu sau đó chuyển màu khác, tiểu ít và vô niệu sau vài ngày.

Người tập thể dục nên chú ý gì ?

Bác sĩ khuyến cáo mọi người tập thể dục, rèn luyện sức khỏe, lưu ý nên tập từ từ rồi tăng dần cường độ. Không nên vận động quá sức ngay một lúc, rất dễ ảnh hưởng cơ vân. Ba yếu tố quan trọng tác động cơ vân là vận động kéo dài, vận động cường độ cao, trong môi trường nắng nóng. Bù đủ dịch, điện giải và các chất dinh dưỡng trong quá trình tập luyện.

Khi có triệu chứng của các tiêu cơ vân như quá mệt mỏi, mệt mỏi quá sức không giơ tay chân được và đặc biệt đi tiểu nước tiểu có màu sậm (giống màu xá xị), nên đến các cơ quan y tế để kiểm tra và xử trí kịp thời.

Tổng hợp
(VinMec, BVĐKQN, BV Chợ Rẫy)