Theo thông báo ngày 24-9 của Tổ chức Unitaid và Quỹ Gates, các phiên bản thuốc gốc (generic) của lenacapavir - loại thuốc tiêm mỗi 6 tháng, được chứng minh có thể giảm hơn 99,9% nguy cơ lây nhiễm vi rút HIV - dự kiến sẽ được cung cấp với giá 40 USD/năm (hơn 1 triệu đồng) tại hơn 100 quốc gia kể từ năm 2027.

Thuốc gốc chỉ thuốc được sản xuất sau khi hết hạn bằng sáng chế, có cùng hoạt chất và hiệu quả với thuốc biệt dược gốc nhưng giá rẻ hơn.

Lenacapavir do công ty dược phẩm Mỹ Gilead Sciences phát minh và thương mại hóa dưới tên Yeztugo, hiện có giá khoảng 28.000 USD/năm (hơn 700 triệu đồng) tại Mỹ.

Tháng 10-2024, Gilead thông báo đã ký hợp đồng cấp phép với 6 hãng dược phẩm để sản xuất và phân phối loại thuốc dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP) tác dụng kéo dài đầu tiên trên thế giới tại các nước thu nhập thấp và trung bình.

Trên cơ sở đó, Tổ chức Y tế quốc tế Unitaid cho biết đã thiết lập quan hệ đối tác với Dr. Reddy's Laboratories (Ấn Độ), sáng kiến tiếp cận y tế Clinton (CHA) và Wits RHI, nhằm triển khai thuốc với mức giá hàng năm là 40 USD/người tại 120 quốc gia từ năm 2027. Tương tự, Quỹ Gates cũng công bố thỏa thuận hợp tác với hãng dược Ấn Độ Hetero để mở rộng sản xuất.

Bà Carmen Perez Casas, phụ trách chiến lược HIV của Unitaid, nhấn mạnh rằng các phiên bản thuốc gốc giá rẻ đóng vai trò then chốt trong việc mở rộng tiếp cận, và khẳng định loại thuốc tiêm này có thể giúp chấm dứt sự lây lan HIV. Ông Trevor Mundel, phụ trách y tế toàn cầu của Quỹ Gates, cũng khẳng định tiến bộ khoa học như lenacapavir chỉ có ý nghĩa nếu được đưa đến những người cần nhất.

Trong khi chờ các phiên bản thuốc gốc ra mắt, Gilead và Quỹ toàn cầu (Global Fund) đã ký một thỏa thuận nhằm hỗ trợ cung cấp thuốc với giá phải chăng hơn cho các quốc gia thu nhập thấp. Washington đầu tháng này xác nhận vẫn duy trì cam kết với dự án này theo thỏa thuận năm 2024, bất chấp các đợt cắt giảm viện trợ của Tổng thống Donald Trump.

Sáng kiến này, được triển khai sau khi Mỹ phê duyệt thuốc Yeztugo hồi tháng 6-2025, đặt mục tiêu đưa những lô thuốc đầu tiên tới ít nhất một quốc gia châu Phi trước cuối năm nay.

Theo TNO/TTXVN